نان تست ، بوم‌نقاشی زن سرشناس ژاپنی!

گفت‌و‌گوی خصوصی با بانوی هنرمند ژاپنی که برای تزیین هر غذا به اندازه طرح‌ریزی یک تاثیر هنری وقت می‌گذارد و عاقبت کارهایش توجه مردم جهان را به خود جلب کرده هست.

غذا موضوعی زیاد جدی در ژاپن هست. توکیو با 14رستوران سه ستاره میشلن (بنیادی فرانسوی که معتبرترین سازمانی هست که به تخمین رستوران‌ها در جهان می‌پردازد و بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد) بیش از هر شهر دیگری در دنیا حتی پاریس، رستوران‌های تراز اول را در خود جای داده هست. شیوه آشپزی ژاپنی، یکی از سه نوع آشپزی ملی‌سنتی در جهان هست که توسط سازمان ملل به دلیل اهمیت فرهنگی شان ثبت شده‌هست. در این بین، مراحل مهیاسازی و ارائه غذا در فرهنگ غذایی ژاپن به اندازه خود غذا اهمیت دارد. آشپزهای ژاپنی با در نظر گرفتن فصل‌ها، موادی را انتخاب می‌کنند که در دوران مصرف، بهترین طعم خود را دارند و با شرایط فصلی که در آن ارائه می‌شوند، کاملا هماهنگ‌اند. اگر به عنوان مانند در فصل بهار به این کشور سفر کنید، بیشتر غذاهایی که خواهید خورد، طعمی تلخ و نسبتا تیز خواهند داشت که مختص این فصل هست.

نکته دیگر قابل ذکر، اهمیت تزیین غذا از نظر ژاپنی‌هاست، هر غذای ژاپنی همچون یک تاثیر هنری هست. مانامی‌ساساکی، طرح‌ریز و هنرمند 28 ساله‌ای هست که در یک شرکت طرح‌ریزی در توکیو مشغول کار هست. او صبح یکی از روزهای قرنطینه بعد از شیوع کرونا، صرفا برای تفریحی مشغول طرح‌ریزی روی نان تست صبحانه‌اش شد و این کار را در روزهای متمادی انجام داد و تصویرها سریال آثارش را در اینستاگرام خود با عنوان «در منزل بمانید» به اشتراک گذاشت، سریال‌ای که با استقبال مردم بسیاری از کشورهای مختلف دنیا مواجه و پربازدید شد. او روزانه از قطعات نان تست برای پیاده کردن تصورات مقطعی با مضامین مختلف استفاده و آثار هنری را بر اساس یک موضوع گوناگون خلق می‌کند، از یک باغ سنگ ژاپنی گرفته تا پروژه‌های کاشی که به سفارش شرکت سرامیک‌سازی ایتالیا خلق کرد. ساساکی برای ایجاد تست‌های هوس برانگیزش از موادی مشابه خامه ترش، آجیل، گوجه‌فرنگی و حتی برگ طلای خوراکی استفاده می‌کند. مشتاق برقراری ارتباط با او بودم و این اشتیاق زمانی به اوج خودش رسید که به میل‌کردن او برای تعامل و دوستی با فرهنگ غذایی سایر کشورها پی بردم، پس به مدد آوازه خوش خوراک‌های بومی ایران و کنجکاوی مانامی راجع به آن ها گفت و گویی با او را بخوانید.

از مواد مصنوعی و رنگ غذا استفاده نمی‌کنم

او درباره انتخاب نان به‌عنوان بوم نقاشی می‌گوید: «پخت نان تست، آن را از یک وعده غذایی به یک تاثیر هنری تبدیل می‌‌کند. در این مرحله تبدیل شکل و رنگ مواد تشکیل‌دهنده در طول دوران پخت با رایحه خوش عطر نان تلفیق می‌شود و پایان کننده‌ این تاثیر هنری هست. استفاده از مواد در عین حفظ مشخصه‌ها آن (رنگ و بافت) و جذابیت ترکیبات برای پایان هنر، مواردی هست که برای من از اهمیت زیادی بهره‌مند هست. طراوت مواد در حفظ زیبایی رنگ و شکل مهم هست. من از یخچال و فریزر برای نگه‌داری و همچنین شکل دادن به مواد اولیه استفاده می‌کنم و معتقدم سالم بودن غذا مهم‌ترین اولویت درباره آن هست، به همین دلیل برای ایجاد ايفاي نقش و نگارها و کنار هم قرار دادن جزئیات از مواد مصنوعی و رنگ غذا استفاده نمی‌کنم چون پایان مواد قبل از تبدیل شدن به یک تاثیر هنری، مواد تشکیل دهنده‌ یکی از وعده‌های غذایی من هستند و من آن‌ها را براساس خوشمزه بودن انتخاب می‌کنم و معتقدم بخشیدن طعمی خوشمزه به غذا در واقع مسئولیت من در قبال آن خوردنی هست.»

وسیله کار من، نان تست، چاقو و سوزن هست

 انتخاب مدیوم‌های او بیشتر به لیست مواد غذایی شباهت دارد تا وسایل هنری. او از هر چیز و همه چیز استفاده کرده هست. جوهر ماهی مرکب، تربچه، هویج، پاپریکا، سس مایونز و حتی برگ طلای خوراکی. خودش در این باره می‌گوید: «وسیله مدنظر من برای کار حاوی نان تست، چاقوی کره‌خوری و سوزن هست و حاصل آن یک نان تست اشتهابرانگیز هست که همه بخش‌های آن، خوردنی هست.» از او درباره تعجب‌آورترین ماده‌ای که برای خلق تابلوی نان‌تست استفاده کرده هست، می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: «من در گذشته از مواد مختلفی استفاده کرده‌ام اما جوهر ماهی مرکب یا جوهر اسکوئید و پودر داشی، خیلی خوب با نان تست ترکیب شدند. من معمولا جوهر ماهی مرکب را همراه یک محصول شاخه‌ای استفاده می‌کنم. طعم و رایحه جوهر ماهی مرکب به خورد نان تست می‌رود و آن را مرطوب می‌کند و طعمی باورنکردنی به آن می‌بخشد.»

5 ساعت برای آماده‌کردن صبحانه وقت می‌گذارم!

 «حاضرکردن صبحانه آن هم زمانی‌ که در حال نبرد با میل‌کردن برای چرت بیشتر هستید، دشوار هست. ما معمولا حاضریم از زیر هرکاری شانه خالی کنیم تا چند لحظه بیشتر بخوابیم»، او با این مقدمه می‌گوید: «یک نان تست از دوران تصمیم‌گیری درباره موضوع نقاشی تا زمانی‌که آماده خوردن شود، لااقل سه ساعت دوران لازم دارد. بنابراین شب قبل درخصوص موضوع و محتوای طرحم تصمیم می‌گیرم و کارهای خرید و مهیاسازی را از قبل انجام می‌دهم. معمولا صبحانه‌ را ساعت 9:30 می‌خورم بنابراین حدود ساعت 5 صبح از خواب بیدار می شوم تا به پایان کارهایم برای خلق یک تاثیر هنری روی نان تست برسم.»

این تاثیر هنری‌ام، درباره دیدن زیبایی هست در نقصان 

او درباره تاثیر هنری مورد علاقه‌اش که روی نان تست طرح‌ریزی کرده، می‌گوید: «یکی از آثار هنری خوراکی قابل‌توجه‌ام در این سریال، نان تست kintsugi هست که منشأ آن به روش سنتی ژاپنی در بازسازی سرامیک‌های شکسته با فلزات گرانبها مشابه طلای مایع یا نقره برمی‌گردد. زمانی‌که تعمیر‌کار ژاپنی می‌خواهد جسم شکسته‌ای را تعمیر کند، در بیشتر مواقع ترک‌های آن را با طلا پر می‌کند. ژاپنی‌ها معتقدند وقتی چیزی آسیب می‌بیند، باید خیلی زیباتر از قبل آن را بازسازی کرد. به این هنر باستانی ژاپنی‌ها «کینتسوگی» می‌گویند. کینتسوگی تاییدی هست بر ترک‌ها و خراش‌ها و نه حیا از آن‌ها، دیدن زیبایی ا‌ست در نقصان و گردن گذاشتن هست به تبدیل» در این جا، ساساکی نان تست را برش داده و بخش‌های سوا شده را با ورق طلای خوراکی به هم متصل کرده‌هست. در این طرح از خامه ترش به عنوان پایه استفاده شده و یک طرح هنرمندانه در پایین نان تست با استفاده از سس گوجه‌فرنگی کشیده شده‌ هست.»

تبادل فرهنگی به صرف یک برش نان تست 

در قسمتی از کتاب هنر درمان تاثیر دوباتن می‌خوانیم: «ما علاقه‌مندیم خودمان را با هنر بنمایانیم، دیگران را با شخصیت خود آشنا کنیم به گونه‌ای که احتمالا کلمات اجازه ندهند. آثار هنری در واقع رسانه‌ای‌اند که با آن‌ها خودمان را می‌شناسیم و به دیگران اجازه می‌دهیم بیشتر در باره ما بدانند.» از دوران دیده شدن این نان های تست‌ هوس برانگیز در شبکه‌های اجتماعی افراد زیادی از سراسر جهان آثار او را دنبال می‎‌کنند. او درباره افزایش سریع مخاطبانش به خصوص در شبکه‌های اجتماعی، می‌گوید: «طعم و آشکار جوراجور غذاها در ژاپن عاملی هست که توجه مردم دیگر کشورها را به فرهنگ غذایی سرزمین من جلب می‌کند. بیشتر طرفداران من خارج از ژاپن هستند و زیاد خوشحالم که می‌توانم با آن‌ها ارتباط پایدار کنم. نمی‌دانید چقدر گرانبها هست که فرهنگ ژاپنی، غذاهای ژاپنی و طرز استدلال یک ژاپنی را از راه هنر نقاشی روی نان تست به جهان معرفی کنم.»

به فست‌فود و غذاهای منجمد وابسته بودم 

این هنرمند با الهام از سنت‌های هنری ژاپن و بهره‌وری از قوه تخیل و قدرت تصویرسازی خود با چنگال و خامه ترش، باغ‌ طرح‌ریزی می‌کند، با پودر، خزه می‌کشد، از آجیل برای تصویرسازی کوه استفاده می‌کند و … . به همین ترتیب و در اوج مهارت سس گوجه‌فرنگی، مارگارین، برگ‌های نعناع و خردل را با هم ترکیب و به یک سرزمین تبدیل می کند. او در این باره می‌گوید: «افراد معمولا اهمیت زیادی برای وعده‌های غذایی قائل نیستند.قبل از همه‌گیری کرونا، روزها آن قدر پر کار بودم که به سختی دوران خالی برای خوردن یک میان وعده‌ سبک پیدا می‌کردم و حتی گاهی مجبور می‌شدم در طول روز لب به غذا نزنم و تنها از فست‌فود، غذاهای منجمد یا نیمه آماده استفاده کنم و اندیشیدن می‌کردم با این‌کار دوران بیشتری برای رسیدگی به کارهایم ذخیره می‌کنم و زندگی کم مشغله‌تری خواهم داشت. اما در این شرایط، من یاد گرفته‌ام که برای ریتم روزم بها قائل شوم. صبح زود از خواب بیدار می‌شوم و وقتم را صرف حاضرکردن وعده‌های غذایی‌ام می‌کنم و تحت تاثیر بها ناشی از وقت گذاشتن برای انجام این کار حس آسودگی می‌کنم.»

انجام این کار، حسم را به زندگی بهتر می‌کند 

ضرورت هنر آن جا نمود پیدا می‌کند که درمانی برای مصائب انسان در زندگی هست. هنر به شکل کنونی با نوازش چشم انسان چنان تاثیری بر خلقیات مخاطب دارد که انکار کردنی نیست. ما معمولا خودمان را با هنر مشغول و آرام می‌کنیم. کووید 19 به بسیاری از افراد انگیزه داده هست تا خلاقیت خود را به سطح بالاتری ارتقا دهند و نوآور و خلاق باشند.این هنرمند ژاپنی هم درباره پیامی که با هنرش به اجتماع در اوج شیوع بیماری کرونا انتقال می‌دهد، می‌گوید: «من مطمئن هستم که همه در طول زمان همه‌گیری کرونا اوقات ناآرامی داشتند و سبک زندگی آن‌ها تبدیل کرده هست.

ممکن هست افسرده یا حتی مایوس شده باشند. با این حال، ایجاد یک خلق خوب می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا حس بهتری به زندگی پیدا کنند. مواقعی وجود دارد که من هم احساسات مختلفی مثل خشم، ناامیدی، سرخوردگی و یاس را تجربه می‌کنم. حتی در آن مواقع هم می‌توانم با انجام کارهای هنری حالم را تبدیل دهم و روحیه خود را حفظ کنم. خلق‌های خوب هرچه باشند مفید هستند. خواه پخت‌و‌پز باشد، انجام تمرینات بدنی یا مراوده، تعامل و احوال پرسی با دیگران. سعی کنید هر روز مفهوم تازه‎ای را کشف کنید و با ارتقای توانایی‌هایتان خود را در محیطی قرار دهید که حس امنیت می‌کنید.»

چطور آثار هنری خود را می‌خورید؟ 

احتمالا این اولین سوالی باشد که با دیدن این آثار به ذهن خطور می کند، این زن ژاپنی در این باره توضیح می‌دهد: «البته! من آن‌ها را برای خوردن درست می‌کنم. مهم هست که این تاثیر هنری خوشمزه باشد. وقتی نان تست برشته می‌شود، آن لحظه‌ای هست که از یک تاثیر هنری به صبحانه تبدیل می‌کند و سبب می‌شود برای چشیدن آن لحظه‌شماری کنم.» او در توضیح منشأ تولیدمثل ایده‌های شاهکار طرح‌هایش هم می‌گوید: «هنگام قدم زدن در سوپرمارکت، بسته به این‌که کدام رنگ‌ها و بوها من را ترغیب ‌کنند، درباره‌ مواد تشکیل دهنده نان تست صبحانه تصمیم می‌گیرم. به فرهنگ، پیشینه طرح‌ریزی در ژاپن و موضوعاتی از این دست از صمیم قلب علاقه‌مندم و اندیشه می‌کنم این جریان از من به‌عنوان آفرینشگر تاثیر به مخاطب می‌رسد و هدفم به او منتقل می‌شود.»

 روزنامه خراسان